Autisten in de kou, autigroepen op de tocht

Een pervasieve ontwikkelingsstoornis, een beetje een modernistische term. In het engels "a pervasive development disorder". Dat klinkt al een stuk duurder. Wat dat is, een pervasieve ontwikkelingsstoornis? dat is een ontwikkelingsstoornis die diep ingrijpt in alle ontwikkelings-gebieden van een kind.
We hebben het dus niet over een kind wat dyslectisch is. (wat overigens voor ieder kind ook een persoonlijk drama is omdat je wereld een stuk ingewikkelder wordt) We hebben het over kinderen die op alle gebieden van hun ontwikkeling problemen hebben.

Autisme is zo'n stoornis.

Autisme werd vroeger gemakshalve een "contactstoornis" genoemd. Alle kinderen die je niet aankeken werden op één hoop geveegd: autisme!!!
Als een kind af en toe stond te fladderen: autisme!!!
Als een kind wat wiebelde voor het raam: autisme!!!.
De diagnose was snel gesteld, vooral door ongestudeerde nitwits als ambtenaren en politici.

De laatste 30 jaar is er echter onnoemelijk veel onderzoek gedaan naar de stoornis. Onderzoek naar de oorzaak, naar verschijningsvormen en naar de manier om er mee om te gaan.
Doordat de diagnostiek een enorme vlucht heeft genomen, zijn er de laatste jaren steeds meer kinderen als "autistisch" gediagnosticeerd.
Dat is niet voor niks gebeurd. Allerlei gedrag en uitingsvormen kunnen duiden op een autistische stoornis. Daar wordt uiterst zorgvuldig onderzoek naar gedaan, waar dan een diagnose uit kan komen.

Het bijzondere aan autisme is dat geen twee kinderen hetzelfde zijn. je kan zo maar 8 kinderen met een officiële diagnose autisme in een groep hebben terwijl het alle 8 volstrekt verschillende en bovendien onvergelijkbare kinderen zijn. Ze hebben wel wat gemeen, o zeker wel. Het zijn namelijk allemaal kinderen. Kinderen dus, die recht hebben op goed onderwijs, een goed gezinsleven en uitzicht op een goede toekomst.

Omdat we dat willen, zijn veel van deze kinderen aangewezen op het speciaal onderwijs. De situatie met de kinderen met ASS, een autistische stoornis, is een heel bijzondere. Er zou eigenlijk een "auti-cluster" moeten zijn, cluster 5 of zo. Dat is er niet, en de kinderen met ASS zitten eigenlijk in ieder cluster.
In cluster 2 als de communicatieproblemen voorliggend zijn, in cluster 3 als het niveau van functioneren bepalend is en in cluster 4 als het gedrag bovenliggend is.

In al de clusters is ondertussen veel expertise opgebouwd. De ene werkt met TEACHH, de ander werkt niet met TEACHH en de derde werkt met een beetje TEACHH, maar het gebeurt met veel compassie, en het bijzondere is: overal staat het kind centraal. Het gaat nergens om de leerkracht, de directie of de school, het gaat altijd en overal om het kind.

Bijna overal wordt er met veel structuur gewerkt. Die is nodig om het chaotische wereldje van de autist te organiseren. Binnen de structuur wordt ze geleerd om betekenis te gaan verlenen aan hun omgeving, zodat ze minder afhankelijk worden van fysieke , visuele en verbale ondersteuning.
Om kinderen zo te kunnen begeleiden moeten leerkrachten vaak aan zichzelf voorbij en tegen hun natuur ingaan: een kind met autisme heeft helemaal geen behoefte aan een knuffel of aan een arm om de schouder, terwijl de juf of meester dat wel zou willen. Een kind troosten wat is gevallen werkt vaak niet, en corrigeren kan soms alleen fysiek door het kind te fixeren om hem of haar daardoor naar je terug te kunnen halen.

Deze scholen hebben zich jaren het schompes gewerkt om deze omgeving te creëren, vaak tegen de klippen op. Klassen moesten kleiner dan dat ze gefinancierd werden; 8 kinderen met een leerkracht en een klassenassistente was al naadje, meer kon echt niet. Er is door de scholen geïnvesteerd, er zijn wachtlijsten ontstaan omdat ouders zien dat dit onderwijs, dit professioneel ingerichte onderwijs, passend is voor hun kind en zelfs de enige plek waar hun kind naartoe kan om onderwijs te ontvangen.

Onderwijs? Ja zeker, want er wordt op al die scholen keihard gewerkt op basis van een handelingsplan, er wordt gewerkt met onderwijsdoelen, en er wordt overal aan gewerkt om de kinderen zo ver mogelijk te brengen en zoveel mogelijk doelen te behalen.

De laatste jaren zijn er zelfs kinderen met autisme geplaatst met een indicatie MG, wat staat voor "meervoudig gehandicapt", vaak met een laag niveau en daardoor grote gedragsproblemen. Dat kon door samenwerking met de zorg, door een AWBZ of het laatste jaar het "compensatiebudget" in te zetten. Daardoor zie je soms groepen met 6 of 7 kinderen die begeleid worden door soms wel drie professionals. Niet omdat het gezellig is maar omdat het moet.

Het vooruitzicht voor deze groep kinderen, kinderen met meervoudig complexe problematiek met autisme, is niet rooskleurig met dit kabinet. Door de voorgenomen bezuinigingen op het speciaal onderwijs staat het onderwijs, het gespecialiseerde onderwijs voor deze kinderen echt op de tocht.

Dat staat op de tocht doordat we niet alleen te maken hebben met klassenvergroting. In een stad als Rotterdam, waar de verbijsterde school is gevestigd, hebben we ook nog eens een populatie die voor 60% uit allochtone kinderen bestaat. Die hebben naast hun autisme ook nog eens een andere culturele achtergrond en een andere thuistaal. Het budget voor die kinderen wordt ook in één keer afgeschaft, waardoor een gewone school voor ZMLK zo maar met een korting van 25% te maken krijgt. Dit geldt voor bijna alle scholen waar kinderen met autisme hun onderwijs krijgen.

De bezuinigingen zijn zo ingrijpend dat we er niet komen met "een kindje erbij" in een groep. Er valt substantieel assistentie weg, zodat de groepen niet meer dubbel bezet kunnen zijn. Dit is echt godsonmogelijk, alleen al voor de veiligheid van ons personeel. Verder valt er een groot deel van de ondersteuning weg: de logopedie wordt minder, minder psycholoog in de school, geen interne begeleiding meer en zelfs de locatieleiding valt weg als achterwacht omdat ze een deel van haar taak voor de klas moet. Als er een kind "ontploft", wat dagelijks gebeurt, kunnen we de veiligheid van personeel en kinderen in die situatie niet garanderen. Dat betekent dat het soms beter zal zijn om een kind thuis te laten dan naar school te laten komen. Erg? Jazeker, met dank aan het kabinet Rutte.

Zet dan meer AWBZ-zorg in, hoor ik u denken. Dat is ook al wegbezuinigd, en de compensatiemaatregel hoort bij de 300 miljoen bezuiniging, die valt ook weg in 2012.

De minister zegt dat er geen reden is die aangevoerd kan worden waarom er nu al kinderen geweigerd zouden moeten gaan worden.
De scholen die werken met kinderen met autisme zijn natuurlijk geen "Gekke Henkie". Er staan zo maar 25 kinderen op de wachtlijst, maar plaatsing kunnen ze wel vergeten. We voelen ons soms net Peppie en Kokkie. Je plaatst een ongelooflijk moeilijke doelgroep, kinderen bloeien op, ouders blij, maar vervolgens kunnen wij de kwaliteit en het onderwijs niet meer bieden en de veiligheid van de kinderen niet meer garanderen.
Niet doordat we niet willen, maar gewoon omdat we van deze regering het geld niet meer krijgen. Groepen van 8 zijn echt geen overbodige luxe. De minister heeft onze "auti-afdeling" bezocht, maar we hebben dat volstrekt verkeerd aangepakt.
We hebben juist door extra inzet er voor gezorgd dat ze groepen heeft gezien waar de kinderen lekker aan het werk waren en waar rust heerste. Goed, ze kreeg een krat met speelgoed naar haar hoofd, maar daar krijgen de leerkrachten vast nog wel een brief over; dat zal ze wel onbeschoft hebben gevonden.

Sommige kinderen kunnen echt alleen maar leren om te functioneren door ze één op één te benaderen, door ze immens intensief te begeleiden naar hun toekomst met, nu nog, een goed perspectief.
Dat valt allemaal weg.

Schande, mevrouw van Bijsterveldt, meneer Elias en mevrouw Ferrier, DRIEWERF SCHANDE.