Harm Beertema: BON of BONhomme?

Op 17 februari jongstleden stond er een zeer lezenswaardig pleidooi tegen passend onderwijs in de NRC.

In het artikel, dat hier in zijn geheel te lezen is (© NRC Handelsblad), staat onder meer de vrij forse stellingname: "'Passend onderwijs' is een misleidend begrip. Het suggereert onderwijs dat 'past', maar komt in werkelijkheid neer op de totale afbraak van het speciaal onderwijs". Even verder stelt de schrijfster van dit artikel: "De bezuiniging (....) leidt tot nog slechter onderwijs, voor alle leerlingen. terwijl de klassen al te groot zijn en het aantal probleemkinderen toeneemt, wil het kabinet het speciaal onderwijs voor zorgleerlingen op den duur afschaffen. (....) het is de zoveelste onderwijsvernieuwing die een vernieling zal blijken te zijn.".
Uiteindelijk eindigt auteur Jeanet Meijs met: "Ook het speciaal onderwijs moet goed worden gestructureerd. We moeten vooral investeren in goed opgeleide leerkrachten. Dat geld verdient zich terug.".

Het moge duidelijk zijn dat in dit artikel enerzijds de huidige wijze waarop "passend onderwijs" in Nederland gestalte gaat krijgen wordt bekritiseerd en er anderzijds een lans wordt gebroken voor goed speciaal onderwijs.
Dit omdat "passend onderwijs" volgens de auteur niet mogelijk is, zolang Nederland niet rigoureus wil investeren in onderwijs met kleinere klassen, gespecialiseerde en hoog opgeleide leerkrachten, enzovoorts.

Persoonlijk kan ik mij wel vinden in dit verhaal. "Passend onderwijs" zoals we dat bijvoorbeeld zien in (onderwijsgidsland) Finland is gebaseerd op de veronderstelling dat men heel veel moet investeren in onderwijs voor iedereen, ook de leerlingen die extra begeleiding nodig hebben, voordat er een vruchtbaar onderwijsklimaat is waarbinnen onderwijs "passend" kan worden.
"Passend" in een meest ideale onderwijssetting, dus kleine klassen, specialistische hulp ín de klas voor leerlingen met een beperking of een gespecialiseerde klas naast de reguliere klas, meerdere leerkrachten op een groep (ook regulier).
In Nederland blijven de investeringen veel te veel achter om dit soort onderwijs echt mogelijk te maken.
En sterker, men gaat nu dan ook nog eens bezuinigen op de specialisten, de expertise in het speciaal onderwijs en de ambulante begeleiding die het onderwijs voor een leerling met een beperking "passend" kan maken binnen een reguliere omgeving.
Wat dat betreft is dit artikel duidelijk, herkenbaar en op zijn minst een zeer interessant discussiestuk als het gaat om de invulling van het begrip "passend onderwijs".
Daarbij, nogmaals, is het een duidelijke aanklacht wat betreft de door ons mede-verfoeide bezuinigingen.

Maar er is nog iets bijzonders aan de hand met dit artikel. Iets wat de aandacht er voor op dit blog nog meer rechtvaardigt.

Nieuwe hoofdpiet bij het CDA

We zijn echte Nederlanders. Ook al zijn sommigen van ons in het buitenland geboren, we zijn toch echte Nederlanders. Al ben je geboren in Limbabwe, in Broabaant of in de buurt van Belgie, allemaal Nederlanders. ook geboren in Friesland, of op het platteland van Grunningn. Zelfs geboren in Turkije, of in de bergen van Marokko, allemaal Nederlanders.

Al die Nederlanders vieren Sinterklaas, ook wel Sint Nicolaas genoemd. Een feest wat zijn oorsprong vindt, jawel..... ergens in het buitenland, in Myra, maar ook in Spanje, Madrid.

Sinterklaas heeft wel eens een nieuwe HOOFDPIET nodig. Dat kan voorkomen. Hij heeft allerlei soorten Pieten, pakjespieten, wegwijspieten, stempieten en één hoofdpiet.

Een zwarte Piet is feitelijk een knecht van de Sint. Dat woord "knecht" is tegenwoordig "not done". het woord "zwart" geldt dat ook voor. Zwarte Piet zou eigenlijk "medewerker" genoemd moeten worden, en de hoofdpiet "voorzitter". Maar dat doen we niet.

Er moet dus een nieuwe Hoofdpiet komen. Het probleem is, dat Sint Nicolaas eigenlijk geen capabele Pieten heeft die hij Hoofdpiet kan maken. Hij heeft bijvoorbeeld Piet Sjaak, die rond 5 december altijd graag in Rotterdam werkt, om daar de schoorsteentjes van arme kindertjes te vullen. Er zijn wel meer Pieten die vinden dat ze de nieuwe Hoofdpiet kunnen worden. Ze weten alleen ook wat er met de oude Hoofdpiet is gebeurd. Die heette eigenlijk Jan-Piet Pietenbende, en had het heel erg laten liggen rond de vorige 5 december-periode.

Er bleef op het laatst maar één zwarte Piet over om Hoofdpiet te worden: Piet Verhagen. Sint was hier eigenlijk HE LE MAAL niet blij mee. Deze Piet was namelijk eigenlijk niet te vertrouwen. Zo was hij eigenlijk liever wit dan zwart. Terwijl hij linkshandig is, probeert hij toch steeds met rechts, HEEL ERG RECHTS te schrijven. Hij is de beste vriendjes met die ene man met dat blonde haar DIE NIET IN SINTERKLAAS GELOOFT. En deze Piet die moet nu de hoofdpiet worden?

Sint had het er maar moeilijk mee, en heeft het definitieve besluit maar even voor zich uit geschoven. Hij hoopt dat er nog iemand opstaat die een natuurlijk Piet-overwicht uitstraalt, die het niet moet hebben van blinde ambitie. En ook: Sint hoopt dat er een Piet opstaat die door iedereen wordt verstaan, want Piet Verhagen heeft zo'n raar accentje.

Wat, lijkt dit 5-december verhaal op het verhaal van het leiderschap van het CDA? Puur toeval. Overeenkomsten met bestaande personen zijn puur toevallig.

Passend onderwijs heeft tijd nodig

Wij van wijzijnverbijsterd hebben natuurlijk maar een gewoon boerenverstand. Wij zitten niet in de Tweede Kamer, hebben geen eigen bedrijven en zijn ook niet hooggeleerd.
Wij weten echter wel, met dat boerenverstand, dat je passend onderwijs niet even kan realiseren. Ook weten wij dat je sommige ontwikkelingen niet af kan dwingen.

Marja weet dat niet. Die denkt dat je door de wet te veranderen ook het veld verandert. Dat is net zoiets als dat je denkt dat als je langs de Maas gaat staan blazen, het water de andere kant op gaat stromen. Marja blaast en blaast en blaast, maar de stroom gaat nog steeds dezelfde kant op, naar de zee namelijk.

Nou zijn er mensen die daar ook een heel gefundeerd oordeel over hebben. Zo hebben we hier Ria Kleijnen, een lector op Windesheim, die er het artikel over schreef wat HIER te lezen is.

Ze zegt onder meer: “Op zich zijn de uitgangspunten voor passend onderwijs in het wetsvoorstel prima, maar de manier waarop er 300 miljoen bezuinigd wordt nu, is schrijnend.”
Ook zegt ze: "Het is naïef van de overheid te denken dat je zo snel met zo weinig middelen een verandering kunt bewerkstelligen."
De aanpak zoals OCW die nu heeft gekozen, gaat volgens Kleijnen echter voor grote problemen zorgen. Er is een verandering van 'mindset' nodig om het opvoedkundige aspect van kinderen met speciale behoeften in te passen in het regulier onderwijs. "Leraren moeten speciale onderwijszorg niet zien als iets dat erbij KOMT, maar dat erbij HOORT".
Een professionaliseringsslag bij reguliere scholen en vooral de leraren zoals het ministerie wil heeft zeker een transitieperiode van 5 tot 10 jaar nodig.
En ten slotte: De bezuinigingen van OCW raken met name die leerlingen met speciale onderwijsbehoeften. Zo wordt er bezuinigd op de Regionale Expertise Centra (REC) waarin kinderen met fysieke of opvoedkundige problemen ondersteuning kregen. "De expertise van deze speciale voorzieningen zou op natuurlijke wijze naar het regulier onderwijs moeten vloeien, maar de overheid is daar niet mee bezig."

Dit is nou precies zoals wij het ook gezegd zouden willen kunnen hebben.

BREAKING NEWS: PASSEND ONDERWIJS IN 2023

Maart 2023, Randstad. Van een onzer verbijsterde verslaggevers

Doordat er in 2012 door de toenmalige regering extreem bezuinigd is op het speciaal onderwijs (de beruchte "Zuivering Passend Onderwijs") zijn de problemen ontstaan die hebben geleid door de volledige impasse waarin het onderwijs nu is beland.
Van de 233 scholen voor speciaal onderwijs zijn er nog 24 over: twee per provincie.
Iedere provincie heeft, zoals iedereen weet, een school voor lichte zorg en een school voor zware zorg.
Doordat minister-president Machiel de Graaf in 2018 heeft besloten om de scholen voor zware zorg te koppelen aan de tuigdorpen zijn de problemen wel wat verminderd. De leerlingen die verwijderd worden kunnen gelijk tuigdorp in, in een van de vijf of zes internaten die er zijn.
In 2016 heeft minister Martin Bosma de maatregel genomen om iedere ouder die een kind heeft in het speciaal onderwijs het ouderlijk gezag te ontzeggen. De oppositie vond het kolder dat dit gebeurde, maar de regeringspartij PVV met de gedoogpartijen CDA en VVD vonden alledrie "als er wat aan je kind mankeert dan ben je een sukkel en mag je je er niet meer mee bemoeien".

Er zijn door deze maatregelen geen thuiszitters meer, maar de problemen zijn het grootst in het basisonderwijs.
Door de financiële malaise zijn de klassen daar 35 tot 40 kinderen groot, en in de klassen zitten heel veel kinderen met problemen.
Het leger is ingezet om onderwijs te geven; leerkrachten zijn er niet meer, "en we moeten wat", zegt minister Dingelstad.

We hebben een reactie gevraagd van de oud-bewindslieden die in 2011 betrokken waren bij de invoering van deze plannen.

• Toenmalig minister van Bijsterveldt, tegenwoordig burgemeester van Tuigdorp Zuid-Holland: "Ik was enthousiast over de plannen, ik heb goed naar het veld geluisterd en het heeft helemaal niet zo slecht uitgepakt; mijn dorp kent weinig uitval en geen thuiszitters; ze lopen de hele dag, dus ze zitten niet".
• Ton Elias, voormalig woordvoerder passend onderwijs van de VVD, nu zelfstandig ondernemer met 16 BV's, waaronder drie restaurants en drie afslankbureaus, vier slijterijen en vijf afkickklinieken: "Ach, wij waren de baas en dat hebben ze geweten. Ik vind het allemaal best". De heer Elias had weinig tijd. "Ik ben consul van Libië, en we moeten alle vluchtelingen terugsturen, het is daar hartstikke veilig".
• Mark Rutte, voormalig minister-president, nu partner bij Deloitte; "Tja, we vertelden niet de hele waarheid, en ik zei dat we het nooit, nooit gingen doen, maar we deden het wel".
• Kathleen Ferrier, voormalig dissidente, nu zangeres: "Eindelijk kan ik optreden en zelf bepalen wat ik kan doen. Ik zei toch dat de directies een beetje creatiever met de centen om moesten gaan".

En zo, lezers, blijven we ook na twaalf jaar nog steeds verbijsterd.

Waar is Jeroen Dijsselbloem gebleven?

Weet u het nog? In 2007-2008 hadden we de "commissie Dijsselbloem". Het was een parlementaire commissie, ingesteld om te onderzoeken wat er fout was gegaan bij de onderwijsvernieuwingen in de jaren 90 en de jaren daarvoor.

op 13 februari 2008 presenteerde de commissie Dijsselbloem haar eindrapport "Tijd voor onderwijs", over die onderwijsvernieuwingen.
Het gaat daarbij om de basisvorming, de Tweede Fase (onder meer het Studiehuis) en het Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo).
In het eindrapport werd onder meer geconcludeerd dat de overheid haar kerntaak, het zeker stellen van de kwaliteit van het onderwijs, de afgelopen jaren ernstig heeft verwaarloosd.
De overheid heeft zich, soms tot in het klaslokaal, bemoeid met de didactiek en tegelijkertijd de invulling van de onderwijsdoelen in hoge mate aan anderen overgelaten en nagelaten voldoende toezicht te houden op onderwijsresultaten.
Er werd dan ook gesteld dat de politiek zich niet teveel moet bemoeien met het te geven dagelijkse onderwijs maar dit meer aan leraren en ouders moet overlaten.

Ten aanzien van de ingrijpende vernieuwingen in het voortgezet onderwijs in de jaren negentig trekt de commissie een aantal conclusies:

• De analyse van problemen schoot tekort
• Er zijn grote risico's genomen met kwetsbare leerlingen
• De verantwoordelijke bewindslieden vertoonden een tunnelvisie
• Het politiek draagvlak werd belangrijker gevonden dan het draagvlak in het onderwijs
• De docenten, ouders en leerlingen zijn onvoldoende gehoord in 'onderwijspolder'
• Veel beleidskeuzen werden bepaald door het financiële kader
• Parallelle ingrijpende veranderingen doorkruisten de vernieuwing
• De genoemde didactische vernieuwingen werden door de scholen (deels ten onrechte) als verplicht ervaren
• Er was achteraf een forse aanpassing in de regelgeving
• De effecten van de onderwijsvernieuwingen op de onderwijsresultaten lopen uiteen
• Er werd te veel waarde gehecht aan de goede positie van Nederland op de internationale ranglijsten
• De wetenschappelijke onderbouwing van het 'nieuwe leren' ontbreekt grotendeels
• De wijze van invoering van het 'nieuwe leren' was risicovol

Heee? denken wij van wijzijnverbijsterd dan opeens. Als we nou dit lijstje aflopen, dan komt er toch wel erg veel naar boven rond eeeeh..... passend onderwijs misschien?