"Explosieve groei passend onderwijs"

Weet u het nog? Onze Ton met de bon ton, die nog steeds niet weet waar hij het over heeft, antwoordde op een email van een bezorgde burger, dat de bezuinigingen nodig waren vanwege de "explosieve groei van passend onderwijs" (ja Ton, die email hebben wij inderdaad).
Nu hebben we het hier natuurlijk al meerdere malen gehad over de kolder die Ton rond roept en dit was natuurlijk een erg exemplarische als het gaat om zijn onwetendheid.
Maar, waar is waar, de groep leerlingen met een indicatie binnen een deel van het speciaal onderwijs of het reguliere onderwijs (met rugzakje) is sterk gegroeid. Het gaat hier vooral om zogenoemde cluster 4 leerlingen.

Cluster 4 omvat kinderen die vanwege hun gedragshandicap of psychiatrische problemen een structurele beperking in hun onderwijsparticipatie ondervinden (Bron: Rijksoverheid).
De groei in cluster 4 heeft er met name toe geleid dat er een rode streep door een behoorlijk groot deel van de bekostiging van ook de clusters die helemaal geen groei kennen te halen: dus lichamelijk gehandicapten, blinde en dove kinderen en kinderen die een leerbeperking hebben (en alle ouders) worden evengoed keihard gepakt.
Absurd dus, alsof men vanwege een groei in patiënten die met een gebroken been van de wintersport terugkomen ook de afdeling met kankerpatiënten gaat korten.

Maar ook wat betreft de groei in cluster 4 zou men er beter aan doen om in plaats van zomaar wat populistisch te roepen, zoals bijvoorbeeld Ton en ook Machiel, met sik, doen, is het beter om eens te gaan kijken naar de oorzaak van de groei.
Ad Poppelaars, directeur van de CG-Raad, zegt het volgende of cluster 4: "Dat zijn vooral kinderen met autisme en met psychiatrische stoornissen. Dat wordt steeds beter en sneller gediagnosticeerd. Daar worden kinderen met een lichamelijke handicap nu helaas de dupe van.” (Bron: onder meer de Telegraaf).
De belangrijkste zinsnede hier is het gedeelte waarin gesteld wordt dat de diagnose van cluster 4 leerlingen sneller en beter geschiedt.

Wanneer je kijkt naar ontwikkelingen binnen de medische wetenschap zie je vaak eenzelfde ontwikkeling. Lange tijd werd de ziekte multiple sclerose niet erkend. Als zodanig waren er dus geen patiënten met deze ziekte. Echter, met de voortgang van de medische techniek, bleek deze ziekte steeds beter gediagnosticeerd te kunnen worden. Er is dus ook een "explosieve groei" van MS-patiënten te onderkennen geweest.
Hetzelfde geldt voor het gebruik van medische apparatuur: de mogelijkheden van de MRI-scanner werden in het begin van het in gebruik nemen bij lange na niet ten volle gebruikt. Pas na een aantal jaar was er opeens een enorme groei in het gebruik ervan, met de meest gunstige gevolgen voor de patiënten. Ook hier is een parallel te trekken met de lgf ofwel het rugzakje (nee, mevrouw van Bijsterveldt, niet de LPG).
Toen het rugzakje werd ingevoerd werd er nog niet direct ten volle een beroep op gedaan. Daar ging een tijdje overheen en toen was er een sterke groei te zien. Omdat het nodig was, niet omdat het misbruik groeide, zoals sommigen het een beetje doen voorkomen!

De crux van dit verhaal is er in gelegen, dat in plaats van het ondermijnen van een systeem dat er eigenlijk nog helemaal niet is ("passend onderwijs" moet eigenlijk pas volgend jaar op de rails staan en kan dus nog helemaal niet mislukt zijn) is het beter om te kijken naar de oorzaken van de groei in cluster 4.
We hebben al gezien dat de diagnose steeds beter gesteld kan worden. Dit gebeurd op een zeer wetenschappelijke wijze, namelijk aan de hand van het internationaal gehanteerde classificatiesysteem DSM en dus niet met een natte vinger om maar zoveel mogelijk rugzakjes "uit te delen", zoals Machiel, met de sik, onlangs blaatte.
Ook in het buitenland wordt dit gehanteerd en ook daar zijn leerlingen geïndiceerd. Soms is daar door fikse investeringen in het onderwijs een vorm van inclusief onderwijs mogelijk, waarbij de leerlingen die extra zorg nodig hebben in een reguliere groep wordt opgenomen. Deze groepen zijn echter veel kleiner dan in Nederland (tot 15 leerlingen) en voor de kinderen die speciale begeleiding nodig hebben zijn voortdurend wisselende extra handen in de klas (Scandinavische landen).
Zolang Nederland niet wil kiezen voor grote investeringen in het onderwijs waardoor er kleinere klassen mogelijk zijn en structureel extra handen in de klas, zal het beroep dat gedaan wordt op speciaal onderwijs en/of rugzakje even groot blijven als het nu is.
Een streep door deze bekostiging halen en dan net doen alsof er niets aan de hand is, is problemen voor je uit schuiven en struisvogelpolitiek.