Rutte test het onderwijs kapot

Iedereen met kinderen komt een keer in de positie een keuze te moeten maken voor een goede school. Voor mij en mijn eega was dat een paar jaar terug weer zo toen wij een fijne betrokken middelbare school zochten voor mijn zoon. Gelukkig biedt iedere school tegenwoordig voldoende mogelijkheden om hun visie en mogelijkheden wat nader te bekijken en beluisteren tijdens informatieavonden.
Natuurlijk waren wij vooral geïnteresseerd in een school en onderwijsvorm die mijn zoon paste, 'passend onderwijs' dus. Wij wilden horen op welke wijze de leraren het uiterste uit de leerlingen wisten te halen maar tegelijkertijd een brede, empathische basis vormden die de zelfontplooiing van iedere individuele leerling mogelijk maakte op een 'passende' manier.
En dan dus niet alleen mijn zoon, die toevallig het geluk had een typische gymnasium-leerling te zijn, maar ook zijn klasgenootje die met veel pijn en heel veel inzet net in aanmerking kwam voor de mavo-afdeling.
Opnieuw dus onderwijs dat 'past'.

Bij een van de informatieavonden zijn wij voortijdig vertrokken. De betreffende school scoorde al een aantal jaren hoog in een vergelijkingsonderzoek van een dagblad wat betreft de uitstroom. Men bleef maar hameren op de cijfers en na een drie kwartier hadden we werkelijk nog niets gehoord over wat men nu mijn zoon wilde bieden of ieder andere aspirant-brugger wat dat aangaat.
Dat de resultaten in cijfers ook bewerkstelligd konden worden door bijvoorbeeld de meer zwakke leerlingen in hun sop te laten gaar koken, wat leidde tot zitten blijven en zelfs het uiteindelijk moeten verlaten van school, werd natuurlijk niet belicht.
Voor ons was al vrij snel duidelijk dat wij en meer nog mijn zoon op deze school niet zouden gedijen.
En nu, vijf jaar verder, ben ik daar elke dag nog blij met de keuze voor een andere school die wij toen gemaakt hebben.

Uiteindelijk zeggen uitstroomcijfers niet zoveel over de inhoud van het onderwijs in heel zijn breedte. De meeste mensen in het onderwijs zelf zullen begrijpen wat ik bedoel: onderwijs is niet alleen die hoge Cito-score, je daar op blind staren doet de leerling ernstig te kort. "Passend onderwijs" in de juiste vorm (zoals we hier op wijzijnverbijsterd al vaker hebben omschreven, bijvoorbeeld hier) is daarom het nastreven en vooral ook het investeren waard.

Nu weten we ondertussen dat onze minister en de gedoogcoalitie achter haar wel de mond vol hebben over "passend onderwijs", maar dit uiteindelijk alleen maar willen doorvoeren als excuus voor ordinaire bezuinigingen.
Het feit dat men werkelijk ieder advies in de wind slaat, zelfs dat van het eigen adviesorgaan (ECPO) is daar het overduidelijk bewijs van.
In dit opzicht ontbeert het neo-liberale kliekje iedere visie en maakt het op de lange duur het (passend)onderwijs juist onmogelijk en kapot.

Maar ook op andere wijzen weet het kabinet Rutte het Nederlandse onderwijs voorgoed te beschadigen.
Mark en de zijnen willen namelijk, volgens de begrotingsstukken die deze week werden gepresenteerd, “een ambitieus leerklimaat op de instellingen creëren”.
Men heeft hierbij het plan opgevat de uiteindelijke gemiddelde CITO-resultaten in vijf jaar op te krikken van 535,4 tot 537 en en de gemiddelde PISA-score wiskunde in het voortgezet onderwijs van 526 in 2009 naar 536 in 2015 en 541 in 2018.
Nou, zult u zeggen, dat is toch alleen maar een mooie zaak, zo worden wij toch uiteindelijk weer teruggebracht tot een toppositie als kenniseconomie?
Op papier, goochelend met cijfertjes natuurlijk wel, maar men moet zich terdege afvragen hoe deze overheid dit uiteindelijk denkt te bewerkstelligen.
Het idee is om door verplichte testen, die uniform zijn opdat scholen onderling kunnen worden vergeleken, een soort markt te creëren. Mensen kunnen naar aanleiding van de cijfers kiezen voor de best scorende school. Een beetje wat de middelbare school in mijn voorbeeld al probeerde te propaganderen door zo met haar eigen testresultaten te koop te lopen.
Dat deze resultaten behoorlijk gemanipuleerd kunnen worden door bijvoorbeeld de mindere leerlingen af te stoten wordt nergens genoemd.

Het resultaat van zo'n marktmechanisme blijkt volgens onderzoek echter geheel averechts uit te pakken. Want terwijl het onderwijs er cijfermatig op vooruit lijkt te gaan, toont de werkelijkheid een ander beeld.
Diana Ravitch beschrijft dit in "The Death and life of The Great American School System. How Testing and Choice Are Undermining Education (2010)".
In dit boek wordt beschreven hoe de overheid een gecontroleerde markt te creëren, maar dat dit beleid uiteindelijk ontwrichtend uitpakt.
De voorbeelden hiervoor zijn goed te zien in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten waar ooit uitstekende publieke schoolsystemen bestonden, die nu juist door toedoen van het onderwijsbeleid van de overheden in chaos zijn ontaard.

Wat gebeurt er namelijk bij zo'n door onze neo-liberalen nagestreefd marktmechanisme? Een deel van de scholen scoort en trekt de betere leerling, een ander deel is verliezer en blijft zitten met de zwakkere leerlingen. De laatste groep scholen krijgt te maken met directe, kostbare ingrepen: sluiting, turn around management en gloednieuwe huisvesting. Die opeenstapeling van maatregelen leiden tot onbeheersbare situaties , die niet meer zijn te keren.
Uiteindelijk is dit dus terug te voeren op een overheid die denkt zonder deskundigen in het werkveld inhoudelijk te kunnen ingrijpen in het onderwijs.
Of zoals de KBO (Bond Katholiek primair basisonderwijs) wat cynisch opmerkt naar aanleiding van de hierboven beschreven plannen van Rutte I: "De overheid heeft verstand van onderwijs" om te vervolgen "maar is dit zo?".
Het boek van Ravitch toont namelijk juist aan dat dat nadrukkelijk niet het geval is.
Iets wat wij natuurlijk ook al hebben moeten concluderen uit de werkelijk onzalige weg die het ministerie van OCW momenteel bewandelt op het gebied van "passend" en speciaal onderwijs.

Daarom is een steeds luidere stem van scholen nodig. TEGEN de plannen van de huidige gedoogcoalitie, TEGEN de bezuinigingen op het (passend) onderwijs, die juist een verschraling van werkelijk passend onderwijs bewerkstelligen, TEGEN de prestatiebeloning die slechts tot onrust leidt en weinig toevoegt aan een werkelijke opwaardering van het vak van leerkracht/docent, en uiteindelijk vooral TEGEN het willen streven naar onderwijs als markt, waar slechts een hoog resultaat nog geldt ten koste van de zwakkere leerlingen.
Juist dit streven maakt waar "passend onderwijs" juist een onmogelijkheid en leidt uiteindelijk alleen maar tot informatieavonden waarop schoolleiders elkaar beconcurreren met ranglijsten en eindresultaten, zonder dat wij als ouders nog te horen krijgen wat men mijn zoon of dochter biedt, of ieder ander wat dat aangaat.

Zolang men in Den Haag niet wil begrijpen dat dat het onderwijs uiteindelijk een slechte dienst zal bewijzen en dat men met deze ambities niet het onderwijs in Nederland vooruit helpt maar juist nog verder uitholt en beschadigt, kunnen de we de vraag van de KBO luid en duidelijk, zonder enige twijfel, beantwoorden:
"Nee, de overheid heeft GEEN verstand van onderwijs".

Lees hier het artikel op de site van de Bond Katholiek primair onderwijs.