maandag 18 april 2011

De veranderende rol van ouders in het passend onderwijs

In alle plannen rond onderwijsvernieuwing zijn er in de laatste tien jaar twee begrippen geweest die steeds naar voren zijn gekomen: "THUISNABIJ" en "GROTERE ROL VOOR OUDERS".
Als we kijken naar de rol van ouders in het onderwijs is er al een grote ontwikkeling geweest. In het lager onderwijs, wat in 1988 opging in het basisonderwijs, was het heel normaal dat de school bepaalde wat er met een kind gebeurde.
Dat gold voor het gewone onderwijs, maar ook voor het, wat toen "buitengewoon onderwijs" heette. Als ouders meldde je een kind aan bij een school, en dan was de school "het instituut" met de kennis en de expertise. Het kind werd overgedragen aan "de juf" of "de meester", en die deden wat hen goeddunkte. Natuurlijk binnen de grenzen van het "schoolwerkplan" en het "activiteitenplan" die in die tijd het handelen stuurden.
De school bepaalde was goed was voor je kind, bepaalde het programma en bepaalde ook het vervolg. Er waren wel eens ouderavonden en zo, maar dat waren altijd gesprekken achteraf.

In het buitengewoon onderwijs was het niet anders.
Handelingsplannen? Nooit van gehoord. In de jaren '80 kwamen de eerste "behandelingsplannen" op, volledig gebaseerd op het medische model. Een kind had wat, en je moest er alles aan doen om dat te verhelpen.
Pas achter in de jaren '80, begin jaren '90 kwam het besef dat een school de verantwoordelijkheid moest nemen voor het pedagogische- en didactische proces, en voor wat er met een kind gebeurt.
Het besef ook, dat er misschien wel eens verantwoording afgelegd moest worden aan de ouders. De rol van ouders in deze ontwikkeling is eigenlijk beperkt gebleven tot de aanmelding, dat gebeurde in het kantoor van het hoofd der school, en het oudercomité.

De aanmelding was geen aan alle kanten geprotocolleerde procedure. Als ouders de school bezochten en ze vonden het wat, dan werd het kind aangemeld. Het was handig als je een handtekening van een van de ouders had. In het geval van aanmelding bij een school voor zeer moeilijk lerende kinderen was er eigenlijk altijd al een aanleiding voor de aanmelding die duidelijk een oorzaak liet zien.
Er was vervolgens de commissie van onderzoek die zelfstandig mocht bepalen of een kind op school paste. Dan werden de ouders gebeld en werd het rond gemaakt. In het oudercomité zaten ouders die koffie zetten op ouderavonden en hielpen met Sinterklaas.

Het is een beetje gechargeerd, maar ouders werden niet betrokken bij de inhoud van het onderwijs van hun kinderen.

De wens voor een grotere rol voor ouders loopt de laatste jaren steeds door alle plannen heen die de overheid heeft gemaakt.
In de hele REC-ontwikkeling was het al "hot": ouders moesten aanmelden in plaats van scholen. verder moest er op ieder handelingsplan een handtekening van ouders komen te staan en "instemming" van ouders werd cruciaal. We weten allemaal hoe strikt er gekeken wordt naar welke handtekening waar, door wie en wanneer wordt gezet, en dat als de datum of de handtekening ontbreekt de aanvraag niet in behandeling wordt genomen of het handelingsplan door de inspectie als "niet geldig" wordt beschouwd.

Daarom lijkt het erop dat er door de plannen zoals ze nu voorliggen sprake is van een trendbreuk met dit beleid.
Het is verbazingwekkend dat er in de nieuwe plannen (beleidsbrief passend onderwijs) geen sprake meer is van "instemming". Aan de ene kant wordt er beleden dat de inspraak en betrokkenheid van ouders vergroot moet worden, terwijl er aan de andere kant sprake is van een inperking van de rechten van ouders.
In de nieuwe plannen is geen "instemming" meer nodig maar wordt er gesproken over "overeenstemming" en dan vooral over de plek/school waar het passend onderwijs voor een kind gestalte moet gaan krijgen.
De school bepaalt welk arrangement het beste is voor een kind. In de beleidsbrief staat letterlijk: "Bij de vervulling van de zorgplicht moet goed rekening worden gehouden met de zorgbehoefte van het kind en met de voorkeuren van ouders, maar ook met de mogelijkheden die een school heeft de leerling passend onderwijs te bieden. Van een school kan hierbij niet het onmogelijke worden gevraagd."

In het debat in de commissie onderwijs in de Tweede Kamer is hier al aandacht aan besteed, maar er wordt niet gesproken over aanpassingen.

Deze week zijn de eerste gesprekken met ouderorganisaties.
Wij zijn benieuwd wat daar uitrolt.
Wordt vervolgd ...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten